İlçemizin Güneyinde Sur ilçesi, Kuzeyinde Bağlar ilçesi, Kuzeybatısında Kayapınarİlçesi ve Doğusunda Dicle nehir'i boyunca Ergani ve Eğilİlçe sınırlarıarasında yer almaktadır. Sert bir kara iklimi egemendir. Yazlarıçok sıcak geçer. Ama kışsoğuklarıDoğu Anadolu'da olduğu kadarşiddetli değildir. Son yıllarda barajların oluşturduğu yapay göller genişbuharlaşma yüzeyleri oluşturmaktadır. Bu nedenle nispi nemde bir artışgözlemlenmiştir. Ortalama nispi nem ençok aralık ve ocak aylarındaölçülmüştür. Bu aylarda % 77'ye çıkar. Temmuz-Ağustos aylarında ise nispi nem değerleri % 20'ye düşmektedir. Doğal bitki örtüsünü, genellikle otsu bitkilerin ağır bastığıbozkır bitkileri oluşturur. Bunlar ilkbaharda kısa bir süre içinde yeşeripçiçeklenir, ama yağışların kesilmesiyle yaz başında kururlar

22 Mart 2008 tarih ve 26824 sayılıResmi Gazetede yayınlanarak 5747 SayılıKanunla, Büyükşehir Belediyesi sınırlarıiçerisindeİlçe kurulmasıkapsamında Yenişehirİlçe Kaymakamlığıkurulmuşve 30.06.2008 tarihinde hizmete başlamıştır. Yenişehirİlçesi Diyarbakır'ın ortasında, güneyinde Surİlçesi, batısında Bağlarİlçesi, kuzeybatısında Kayapınar, Ergani ve Eğilİlçeleri ile sınırlarıçizilmiştir.

Yenişehirİlçesi Diyarbakır sur dışında ilk yerleşim alanına açılan mahallesiiken,22 Mart 2008 tarih ve 26824 sayılıResmi Gazetede yayınlanarak 5747 SayılıKanunlaba­ğımsız birİlçe haline gelmiştir.İlçe merkezi30mahalleden teşekkül etmişolup, ilçemize bağlı 11 köy 19 mezrabulunmaktadır.

Çeşitli kültürlerin kesişim noktası, Nebiler, Sahabeler ve KrallarınŞehri, SurŞehri, Karpuzun Merkezi, GülŞehri, Medeniyetler Beşiği ve Kültürel HoşgörüŞehri gibiünvanlarla anabileceğimiz Diyarbakırşehrinin yaklaşık 9500 yıllık tarihi vardır. En eski medeniyetlerin kurulduğu'Mezopotamya'ile'Anadolu'medeniyetlerinin geçişbölgesinde olan Diyarbakır'ın tarihîM.Ö.7500 lere kadar uzanır. ErganiİlçesiÇayönüTepesi kazılarında, dünyanın en eski köyübulunmuştur. Yapılan kazıçalışmalarında elde edilen bulgularÇayönü'nde M.Ö.7250 yıllarına kadar giden'ilk köy'diyebileceğimiz yerleşim birimi olduğunu ortaya koymuştur.

Gerçekten tarihöncesi dönemlerden başlayarak birçok medeniyet ve uygarlığın yaşadığıDiyarbakır'daçokönemli bir tarihi birikim vardır. Hazreti Elyasa Aleyhisselam Hazreti Zülkifl Aleyhisselam, Nebi Harun-u Asefi Aleyhisselam ve EnuşAleyhisselam, Zennün Nebi, Helak Nebi, Hürmüz Nebi, Harut Nebi, Ömer ibni Perican başta olmaküzere 9 Nebi ve 541 Sahabenin yaşadığı, 4 mezhepte aynıanda aynıcamide namazların kılındığı, Selahattin Eyyubi, Fatih Sultan Mehmet,Şahİsmail, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman gibi hükümdarların ilgilenerek hakim olmak içinçaba sarfettiği, Mustafa Kemal Atatürk'ünçeşitli kereler ziyaret ederek yakın ilgi gösterdiği, dünyacaünlüsurları, Ulu Cami, Behram Paşa Camii, Gazi Köşkü, Malabadi Köprüsügibi birçok eser ile bir tarih ve kültür hazinesi olan Diyarbakır'ın tarihini belirliönemli noktalardan kısaca incelemekte ve ele almakta fayda vardır.